«Անիծված խաղաղություն»

1938 թվականի սեպտեմբերի 29-ին՝ Մյունխենում Ադոլֆ Հիտլերը, Բենիտո Մուսսոլինին, Նեվվիլ Չեմբեռլենը և Էդուարդ Դալադյեն ստորագրեցին՝ Մյունխենյան համաձայնգիրը որով Գերմանիային, առանց մի կրակոցի, հանձնվեց Չեխոսլովակիայի Սուդետյան մարզը: Չեխական պատվիրակության անդամներ՝ Գուբերտ Մասարժիկին և Վոյտեխ Մասնիին նույնիսկ չէին հրավիրել քննարկումներին, այլ սենյակ էին թողել միայն համաձայնգիրը ստորագրելու համար:

Իսկ Չեխոսլովակիայի նախագահ՝ Էդվարդ Բենեշը, սեպտեմբերի 30-ին ընդունել էր այդ համաձայնագրի բոլոր պայմանները առանց Ազգային Ժողովի համաձայնության: Անգլիայի վարչապետ՝ Չեմբեռլենը հասնելով Լոնդոն, հենց իքնաթիռի մոտ, ցուցադրելով ստորագրված փասթաթուղթը, ասել էր.

«Ես մեր սերնդի համար խաղաղություն բերեցի»:

Մոտ մեկ տարի անց՝ 1939 թվականի սեպտեմբերի 3-ին, նույն Չեմբեռլենը ստիպված էր պատերազմ հայտարարել Գերմանիային: Սկսվել էր երկրորդ համաշխարհային պատերազմը, որը պաշտոնապես պատճառ դարձավ ավելի քան 70 000 000 մարդու կոտորածի: Անիծված խաղաղություն... Բայց հետաքրքիր է նաև մասնակիցների ճակատագիր:

Ադոլֆ Հիտլերը, ըստ պաշտոնական վարկածի՝ ինքնասպան եղավ, 1945 թվականի ապրիլի 30-ին:

Բենիտո Մուսոլլինիին՝ 1945 թվականի ապրիլի 28-ին գնդակահարվեց պարտիզանների կողմից և հետո նրա դին գլխիվայր կախեցին Միլանում:

Էդվարդ Դալադյեն՝ 1940-1943 ֆրանսիական բանտի կալանավոր էր, 1943-ից մինչև 1946 թվականները Բուխենվալդի համակենտրոնացման ճամբարի և Իտտերի ամրոցի կալանավոր էր:

Նևիլլ Չեմբեռլենը՝ 1940 թվականի մայիսի 10-ին մահացավ աղիների քաղցկեղից:

Հիրավի ՝ «անիծված խաղաղություն»…

Արամ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ

Մեկնաբանություններ